Densytometria

To badanie umożliwiające wczesne wykrywanie zmian zachodzących w tkance kostnej. Podstawę do rozpoznania osteoporozy stanowi ocena gęstości mineralnej kości w obrębie szyjki kości udowej i kręgosłupa w części lędźwiowej (L1-L4) oraz ocena czynników ryzyka złamań.

Małe aparaty na przedramię lub piętę służą jedynie do badań przesiewowych i nie stanowią podstawy do rozpoznania osteoporozy i tym bardziej do jej leczenia. Niekorzystny wynik takiego badania zawsze powinien być weryfikowany badaniem kręgosłupa lub szyjki kości udowej, a także bezpośrednią rozmową z lekarzem specjalistą na temat różnych czynników wpływających na wytrzymałość kości.

Wskazania do badań

Wszyscy

Wskazania do wykonania badania gęstości kości (BMD) u wszystkich bez względu na płeć

Osteoporoza w wywiadzie rodzinnym
Monitorowanie leczenia osteoporozy
Długotrwałe ograniczenia podaży wapnia ( np. nietolerancja mleka, alergie)
Złamania kości występujące po minimalnych urazach
Nadużywanie alkoholu, palenie tytoniu, nadmierne spożycie kawy
Przedłużające się unieruchomienie (ponad miesiąc)
Brak aktywności fizycznej
Choroby endokrynologiczne:

cukrzyca, zespół Cushinga
nadczynność tarczycy, nadczynność przytarczyc

Choroby reumatologiczne:

reumatoidalne zapalenie stawów
zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
toczeń rumieniowaty

Długotrwałe przyjmowanie leków: kortykosteroidów, przeciwzakrzepowych, hormonów tarczycy, przeciwpadaczkowych, przeciwwrzodowych
Choroby nerek i dializoterapia, chemioterapia
Nieprawidłowy lub wątpliwy wynik badania przesiewowego wykonanego małym niestacjonarnym aparatem
Nadciśnienie tętnicze leczone blokerami wapnia

Kobiety

Wskazania do wykonania badania gęstości kości (BMD) u KOBIET

Kobiety w okresie około i pomenopauzalnym, zwłaszcza obciążone czynnikami ryzyka:

osteoporoza w wywiadzie rodzinnym
długotrwałe ograniczenia podaży wapnia ( np. nietolerancja mleka, alergie)
złamania kości występujące po minimalnych urazach
typowe złamania osteoporotyczne np. upadek

z wysokości ciała (złamania bliższej nasady kości udowej,
złamania kompresyjne kręgosłupa,
złamania dalszych nasad kości przedramienia)

objawy osteopenii na zdjęciach rentgenowskich
późna miesiączka, wczesne przekwitanie
wiek powyżej 65 lat, mała masa ciała (poniżej 55 kg)
nadużywanie alkoholu, palenie tytoniu, nadmierne spożycie kawy

Kobiety po operacjach ginekologicznych
Kobiety przerywające hormonalną terapię zastępczą ze względu na zagrożenie przyspieszonym ubytkiem masy tkanki kostnej
Wszystkie kobiety w wieku 65 lat i starsze

Mężczyźni

Wskazania do wykonania badania gęstości kości (BMD) u MĘŻCZYZN

Mężczyźni obciążeni czynnikami ryzyka:

hipogonadyzm (niskie stężenie testosteronu)
alkoholizm i nadużywanie alkoholu
palenie tytoniu
cechy osteoporozy na zdjęciach rentgenowskich
złamania po niewielkich urazach

Długotrwałe stosowanie leków sterydowych
Mężczyźni chorujący na:

zaburzenia wchłaniania jelitowego, przewlekłe choroby żołądka i jelit
nadczynność tarczycy
padaczkę (leki stosowane w tej chorobie wpływają niekorzystnie na przemiany witaminy D)

Po przeszczepach narządów
Przy przewlekłym unieruchomieniu
Przy niskim poziomie aktywności ruchowej
Wszyscy mężczyźni w wieku 70 lat i starsi

Dzieci i młodzież

Wskazania do wykonania badania gęstości kości (BMD) u DZIECI I MŁODZIEŻY

Zaburzenia wchłaniania
Przewlekłe stosowanie leków sterydowych
Długotrwałe unieruchomienie
Zaburzenia hormonalne (cukrzyca, nadczynność tarczycy)
Schorzenia neurologiczne (niedowłady, porażenia)
Padaczka
Schorzenia reumatoidalne (przewlekłe zapalenie stawów)
Wrodzona łamliwość kości
Anoreksja czyli jadłowstręt psychiczny
Samoistna osteoporoza młodzieńcza lub dziecięca – zanik
kości o nieznanej przyczynie (osteoporoza idiopatyczna)

Jak przebiega badanie?

Badanie trwa od kilku do kilkunastu minut, jest zupełnie bezbolesne i nieszkodliwe dla zdrowia. Do samego badania densytometrycznego nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Pacjent nie musi się też rozbierać. W polu badania nie mogą jednak znaleźć się żadne metalowe części takie jak: suwaki, klamry od pasków, guziki, napy, ćwieki, biżuteria.

Dla wygody pacjenta i jakości badania należy przyjść ubranym w strój nieograniczający ruchu i pozbawiony wyżej wymienionych metalowych elementów.

Do badania należy położyć się na specjalnym stole/łóżku, w zależności od rodzaju badania trzeba przyjąć odpowiednią pozycję (np. na plecach lub na boku).

Ramię densytometru przesuwa się nad ocenianym fragmentem kośćca. Na ekranie komputera pojawia się obraz kości i dokonywany jest pomiar gęstości kości mineralnej.

Wynik przedstawiony jest w formie wykresu i tabeli i podawany w g/cm².

Miejsca oceny densytometrycznej

Kręgosłup

Podczas badania przeprowadzanego w pozycji leżącej na plecach zostaje wykonany pomiar gęstości mineralnej kości (ang. BMD – Bone Mineral Density) kręgosłupa lędźwiowego L1 – L4. W przypadku pomiarów kolejnych aparat LUNAR PRODIGY ADVANCE z oprogramowaniem enCORE porównuje procentowo wyniki z poprzednimi oznaczeniami i umiejscawia je na wydruku, który otrzymuje pacjent.

DENSYTOMETRIA KRĘGOSŁUPA LĘDŹWIOWEGO

Standardowo zaleca się wykonywanie takich oznaczeń co 12 miesięcy, na tym samym aparacie , w tej samej lokalizacji oraz najlepiej przy tej samej osobie obsługującej urządzenie (najmniejszy błąd pomiarowy).

Badanie zostaje wykonane przy niskich względem klasycznej metody RTG dawkach promieniowania jonizującego. Jest więc bezpieczniejsze i mniej szkodliwe oraz istnieje możliwości ponownego badania w krótkim czasie. Poza tym zastosowanie najnowszych rozwiązań technologicznych gwarantuje wysoką jakość obrazu oraz standaryzowaną procedurę pomiaru.

Wg zaleceń Międzynarodowego Stowarzyszenia Densytometrii Klinicznej (ang. International Society for Clinical Densytometry) z roku 2007 pomiar gęstości mineralnej kości (ang. BMD – Bone Mineral Density) kręgosłupa lędźwiowego L1 – L4 jest zalecany do łącznej oceny z wynikami morfometrycznym metodą DXA (VFA ang. Vertebral Fracture Assessment) oraz oceną klinicznych czynników ryzyka złamań.

Kość udowa

Podczas badania przeprowadzanego w pozycji leżącej na plecach zostaje wykonany pomiar gęstości mineralnej kości (ang. BMD – Bone Mineral Density) w całej kości udowej (ang. total hip) oraz w szyjce kości udowej (ang. femoral neck). Mimo standardowego wykonywania pomiaru BMD jednej kości udowej (lewej lub prawej) istnieje możliwość jednoczesnego pomiaru obu kości udowych (ang. dual femur) oraz oznaczenia długości szyjki kości udowej (ang. hip axis lenght), która jest niezależnym czynnikiem ryzyka złamania.

W przypadku pomiarów kolejnych aparat LUNAR PRODIGY ADVANCE z oprogramowaniem enCORE porównuje procentowo wyniki z poprzednimi oznaczeniami i umiejscawia je na wydruku, który otrzymuje pacjent.

Badanie zostaje wykonane przy niskich względem klasycznej metody RTG awkach promieniowania jonizującego. Jest więc bezpieczniejsze i mniej szkodliwe oraz istnieje możliwości ponownego badania w krótkim czasie. Poza tym zastosowanie najnowszych rozwiązań technologicznych gwarantuje wysoką jakość obrazu oraz standaryzowaną procedurę pomiaru.

Wg zaleceń Międzynarodowego Stowarzyszenia Densytometrii Klinicznej (ang. International Society for Clinical Densytometry) z roku 2007 pomiar gęstości mineralnej kości (ang. BMD – Bone Mineral Density) kręgosłupa lędźwiowego L1 – L4 oraz kości udowej (ang. total hip) jest zalecany do łącznej oceny z wynikami morfometrycznym metodą DXA (VFA ang. Vertebral Fracture Assessment) oraz kliniczną oceną czynników ryzyka złamań.

Wokół endoprotezy kości udowej

Wysoce specjalistyczna procedura, przeznaczona dla pacjentów po endoprotezoplastyce stawów biodrowych, umożliwiająca analizę gęstości mineralnej kości (ang. bone mineral density - BMD) wokół trzpienia jakiejkolwiek endoprotezy.

Badanie jest przydatne do monitorowania zmian gęstości kości w strefach Gruena, co umożliwia oszacowanie ryzyka obluzowania endoprotezy w przyszłości. Oznaczenie powinno być wykonane bezpośrednio po zabiegu ortopedycznym, a następnie w pierwszym roku po operacji przynajmniej dwukrotnie.

Kości obu rąk

Wysoce specjalistyczna procedura, przeznaczona dla pacjentów w diagnostyce bólów i obrzęków drobnych stawów rąk w przebiegu różnych procesów zapalnych. Umożliwia monitorowanie zmian gęstości mineralnej kości rąk (ang. bone mineral density - BMD).

Densytometria dzieci

Aparat Lunar - Prodigy Advance posiada nowoczesne oprogramowanie do precyzyjnej diagnostyki dzieci i młodzieży.

Umożliwia ocenę gęstości tkanki kostnej oraz składu ciała z wyznaczeniem masy tkanki tłuszczowej i mięśniowej u dzieci i młodzieży:

profilaktycznie u zdrowych
z zaburzeniami w zakresie wzrostu i dojrzewania, zaburzeniami metabolicznymi oraz innymi patologiami.

Analizie poddana zostaje wysokość ciała badanego dziecka względem normy dla zdrowych rówieśników.
W standardowej analizie możliwe jest również uwzględnienie parametrów opisujących rozwój biologiczny dziecka, w tym wiek kostny oraz klasyfikacja Tannera.

Zakres badań

Dysponujemy dużym, światowej klasy, stacjonarnym aparatem LUNAR PRODYGY ADVANCE z wiarygodną referencyjną bazą danych.

Obecnie uznaje się, że podstawowym i preferowanym miejscem oceny densytometrycznej powinno być badanie nasady bliższej kości udowej, głównie z oceną szyjki kości udowej oraz oceną części lędźwiowej kręgosłupa w obrębie kręgów L1-L4.

BMD w obrębie przedramienia powninno być oceniane tylko w sytuacjach:

gdy nie można wykonać lub zinterpretować oceny BMD w obrębie kręgosłupa lędźwiowego lub obrębie końca bliższego kości udowej
przy nadczynności przytarczyc
przy znaczącej otyłości